Gebruikstips en onderhoud van Japanse keukenmessen

Een Japans keukenmes staat garant voor uitzonderlijk snijplezier. Door een messencultuur die al duizenden jaren oud is weten ze in Japan als geen ander hoe je een kwalitatief keukenmes smeedt. Deze messen hebben echter wel wat extra liefde en aandacht nodig. Wanneer jij goed voor je mes zorgt, werkt het mes het beste voor jou.

Eigenschappen Japanse keukenmessen

Een Japans keukenmes wordt gekenmerkt door een hoge hardheid van het lemmet. Hierdoor is een dun uitgeslepen lemmet mogelijk wat de snij-eigenschappen ten goede komt. Ook maakt dit een extreme scherpte mogelijk. Vaak wordt gebruik gemaakt van niet-roestvast koolstofstaal. Dit is in veel gevallen nog scherper te slijpen dan roestvast staal. Deze eigenschappen maken een Japans keukenmes uniek.

Aandachtspunten

Het gebruik van deze bijzondere Japanse keukenmessen vergt wel enige aandacht. Door de hoge hardheid en het dun uitgeslepen lemmet loop je bij onjuist gebruik het risico op beschadigingen. Daarom is het belangrijk goed op de volgende punten te letten:

Correct gebruik Japans keukenmes

Gebruik het juiste mes voor de juiste taak. Hakken doe je met een hakmes, uitbenen met een uitbeenmes en vlees snijden met een vleesmes.
Vermijd zijwaartse bewegingen met het mes. Ook wrikken, wiegen of hakken zijn absoluut uit den boze bij een Japans keukenmes. Hiermee zal je de snede absoluut beschadigen. Het mes is hier simpelweg niet op gebouwd. Je doet er dus goed aan om er op te letten dat je enkel op en neer gaande bewegingen maakt met het mes.
Pas op voor botjes, graten, bevroren voedsel en harde pitten. Hier kun je echt beter een hakmes of uitbeenmes bij pakken. Niet alleen maken dergelijke harde zaken je mes bot, ze kunnen er zelfs voor zorgen dat er hapjes uit de snede breken. Dit wordt ook wel chipping genoemd. Eeuwig zonde van je mooie mes!
Zet nooit veel kracht. Een Japans keukenmes is immers zo dun en scherp dat het nagenoeg overal soepel doorheen glijdt. Wanneer je flink kracht moet zetten om ergens doorheen te komen kan het zijn dat je te veel hooi op je vork, of eigenlijk mes, neemt. Controleer het product en pak eventueel een ander mes. Wanneer je namelijk ineens doorschiet kun je hard op je snijplank terecht komen, met alle gevolgen van dien. Niet alleen voor het mes, ook voor je eigen veiligheid.
Gebruik altijd een kunststof, of nog liever een houten snijplank. Marmer en glas zijn makkelijk af te wassen, maar doen de snede geweld aan omdat ze simpelweg te hard zijn. Een goede vuistregel is: wanneer je mes geen krassen trekt op de plank, is de plank te hard voor de snede. Gebruik dus nooit een marmeren of glazen snijplank.

Afwassen

Was en droog je mes direct na gebruik af. Zeker messen met een koolstofstalen kern (Blue Paper Aogami-staal bijvoorbeeld) zijn erg gevoelig voor roest. Wacht met afwassen niet tot na de maaltijd, maar was het mes meteen na gebruik even af. Vergeet ook het afdrogen niet!
Was jouw Japanse keukenmes altijd met de hand af. Een mes kan wel waterbestendig zijn, maar de agressieve reinigingsmiddelen in het vaatwasserblokje doen je mes onherstelbare schade aan. Niet cool.

Veilig opbergen

Berg je mes veilig op. Wanneer je het mes los in een lade gooit loop je het risico dat je mes in aanraking komt met andere stalen voorwerpen. Niet aan te raden voor de scherpte van je mes. Ook is graaien in een lade waar een scherp keukenmes ligt niet in alle gevallen bevorderlijk voor je gezondheid. Gebruik daarom mesbeschermers, of liever nog een goede messenmagneet of messenblok.

Informeer je huisgenoten

Informeer je huisgenoten over je mes(sen). Bedenk je goed dat jijzelf misschien goed met je messen om gaat, maar dan jouw huisgenoten wellicht minder goed op de hoogte zijn van de voorkeursbehandeling die jouw messen vragen. Vertel ze dat ze voorzichtig moeten zijn en het mes na gebruik af moeten wassen. Ook is het een goed idee om ze in te lichten over de scherpte van het mes, dat kan je een ritje naar de Eerste Hulp schelen.

Onderhoud van een Japans keukenmes

Je wast je mes tijdig af, bent verstandig tijdens gebruik en bergt je mes veilig op. We mogen dan rustig stellen dat je goed bezig bent! Nu is het tijd om het over onderhoud te hebben. Net zoals een auto heeft ook een keukenmes af en toe een onderhoudsbeurt nodig. Dit is echt minder ingewikkeld dan je misschien zou denken.

Slijpen

Hoe voorzichtig je ook snijdt, er komt een moment dat je mes geslepen moet worden. Met een bot mes ga je automatisch meer kracht zetten, waardoor het risico op ongelukken groter wordt. Het is dus verstandig je messen goed scherp te houden. Dit snijdt ook veel fijner, letterlijk en figuurlijk. Qua slijpen is het verstandig niet tot het laatste moment te wachten. Het is makkelijker een redelijk scherp mes scherp te houden, dan om een bot mes weer scherp te krijgen. Over het slijpen van messen hebben wij op onze website de nodige informatie staan. Dit is goed zelf te doen met een Japanse slijpsteen. Mocht je het zelf niet aandurven dan kun je jouw messen ook wegbrengen naar een professionele slijper.

Voor het dagelijks bijhouden van je messen adviseren wij een keramische slijpstaaf. Een aanzetstaal doet namelijk vaak weinig op dergelijke harde staalsoorten en slijpt geen materiaal weg. Een slijpstaaf slijpt daadwerkelijk je mes.

Handgreep onderhouden

Een houten handgreep wordt tijdens het maken vaak behandeld met wat was of olie. Wanneer je het mes enkele maanden gebruikt hebt kan het geen kwaad een houten handgreep van wat extra olie te voorzien. Hiervoor adviseren wij Robert Herder onderhoudsolie voor houten handgrepen, Ballistol of een andere minerale olie. Olijfolie kan op termijn wat ranzig worden.

Veel plezier met je mes

We hebben er alle vertrouwen in dat je nu op de hoogte bent van de bijzondere eigenschappen van je mes. Het is misschien een groot brok informatie, maar het mes biedt dan ook groot snijplezier. Mocht er bij onjuist gebruik of een ongelukje onverhoopt toch chipping optreden dan is dit vaak zelf goed te slijpen. Hiertoe kun je ons altijd om advies vragen. Ook voor vragen over andere zaken zijn we altijd bereikbaar. We wensen je veel snijplezier!