Silky vs. Agawa Canyon | Review door Padraig Croke

De bescheiden zaag... Als het aankomt op bushcraft en outdoor tools, moet deze vaak opboksen tegen zijn veel coolere broer, de houthakkersbijl. Maar de wereld van zagen, zoals veel gespecialiseerde tools, bevat een overvloed aan keuzes en opties. Het is dus gemakkelijk je te laten meeslepen in discussies op fora die spreken over welke zagen beter zijn en waarom. Dus, in plaats van mij te mengen in deze discussies, vond ik het nuttiger te kijken naar de voor- en nadelen van bepaalde zagen, en waarom we juist wel voor de ene zouden gaan en niet de andere. Dit artikel zal zich richten op twee typen zagen die vaak onderdeel zijn van bushcraft kits, de compacte vouwzaag (Silky Gomboy), en de opvouwbare all-purpose beugelzaag (Agawa Canyon Boreal 21).

Waar ga je de zaag voor gebruiken?

De afgelopen jaren heb ik beide zagen veel gebruikt en ik vind ze beide heel fijn. Ze hebben elk hun plaats binnen de outdoor wereld. Echter, als je op zoekt bent naar een nieuwe zaag, dan zijn er een aantal zaken waar je naar moet kijken voordat je een keuze maakt. Hoe breed is de ruimte tussen de zaagtanden, wat is de dikte van de snede in het hout, en onder welke hoek zijn de zaagtanden geplaatst? Allemaal dingen waar je naar moet kijken zodat je een zaag kunt uitzoeken die voor jouw doeleinden geschikt is.

Vers hout of droog hout?

Het eerste waar je over na moet denken is of je vaker vers of droog hout bewerkt. Zagen voor vers hout worden veelal gebuikt door houtbewerkers, of mensen die regelmatig hun tuin snoeien. Zagen voor droog hout zijn bestemd voor timmerwerk, het verwerken van brandhout en het zagen van gedroogd hout. De zaag voor vers hout heeft een bredere set tanden, aangevuld met een soort schraper na elke vier tanden. Deze schraper is zo ontwikkeld dat het de stof en pulp uit de snede verwijdert, zodat deze niet verstopt raakt. Technisch gezien is het nog allemaal iets ingewikkelder dan hier vermeld, en er zit een wereld van nuance in deze keuzes alleen al. Maar als vuistregel geldt dat dit het eerste is waar je aan moet denken als je op zoekt bent naar een nieuwe zaag.

Trek en duwzagen

Waar je ook op moet letten is de hoek waaronder de tanden van het zaagblad zijn geplaatst. Deze hoek bepaalt of het zaagblad zaagt op de duw- of trekkracht van de zaagbeweging. Een standaard beugelzaag zal over het algemeen worden ingesteld op een hoek van 30 graden aan beide zijden van de vertanding. Dit betekent dat de zaagsnede gelijk is of je nu gebruik maakt van de duw of de trekbeweging. De neerwaartse druk van een duwsnede zal ervoor zorgen dat het hout netjes op het hakblok zal blijven staan, maar een treksnede zal deze licht optillen. Een beugelzaag is een all-purpose zaag en kan dus voor veel verschillende dingen gebruikt worden. Echter, als je kijkt naar de Japanse trekzaag, zoals de Silky Gomboy, zie je dat de tanden in een veel agressievere hoek zijn geplaatst. Dit zorgt ervoor dat er alleen een zaagsnede ontstaat als de gebruiker de zaag naar zich toe trekt. Vanwege deze trekbeweging kun je dit type zaag veel gemakkelijker gebruiken onder lastige hoeken of als je iets op hoogte wilt zagen. Je kunt natuurlijk ook gaan voor een gebogen zaagblad in plaats van een recht zaagblad zodat er nog meer contact is met het materiaal dat je wilt zagen. Hier ga ik later op in als we de zaag gaan bespreken.

Silky Gomboy snoeizagen

Silky is een Japans bedrijf dat zich al 100 jaar specialiseert in het maken van hoogwaardig snijgereedschap voor houtbewerkers en boomchirurgen. De Gomboy producten die besproken worden in dit artikel werden voor het eerst gemaakt in de jaren ‘80 en hebben de tand des tijds doorstaan. Ze staan bekend om de bouwkwaliteit en techniek. De 210 en 240-zagen met een gebogen zaagblad zijn beide uitzonderlijk. Alleen al het doorzagen van middelgrote blokken hout is een geweldige ervaring. Deze zaag wordt gezien als een multifunctionele zaag en kan gebruikt worden voor veel verschillende outdoor doeleinden.

210 recht zaagblad

Het rechte zaagblad van de 210 is naar mijn mening een van de netste op de markt. Met 210 mm, met 10 tanden per 30 mm, heeft elke tand 4 zaagoppervlakken. De tanden zijn niet ‘gezet’ (zijwaarts gebogen). Het resultaat is dat dit zaagblad snel materiaal doorzaagt, en de gekozen hoek maakt het zagen bijna moeiteloos omdat je de zaag al het werk laat doen. Hij lijkt ook nooit vast te komen zitten door verstopping. Zoals we al eerder hebben besproken is het mooie van een trekzaag dat er eigenlijk weinig inspanning nodig is omdat je de tanden het werk laat doen.

De handgreep is zo gemaakt dat de pommel een zeer krachtige snede mogelijk maakt, waarbij je hand op het einde rust en de druk creëert die nodig is voor de trekbeweging. Het rubberen handvat is zeer comfortabel en kan daardoor de hele dag gebruikt worden. Voor de meer nauwkeurige en ondiepe sneden hoef je alleen je hand dichter bij het uiteinde van het zaagblad te houden om de druk te verminderen. Dit is een ontzettend effectieve techniek voor trekzagen. Echter, het nadeel is dat je echt moet wennen aan het gebruik van dit type zaag. Ik heb veelvuldig gezien dat, door verkeerd gebruik van de zaag, deze brak. Deze zaagbladen zijn best prijzig om te vervangen. Als je dus nog niet gewend bent aan het gebruik van een Silky zaag raad ik je aan rustig te beginnen en te wennen aan hoe het voelt. De rechte versie van deze zaag is geweldig voor bushcraftdoeleinden en houtbewerking. Het maakt schone en precieze zaagsneden en zal perfect passen in je rugzak of broekzak. Misschien niet het beste gereedschap om grote boomstammen mee door te zagen, maar dat gezegd hebbende, deze zaag kan de meeste taken rond het kamp wel aan.

240 gebogen blad

Deze zaag is zeer vergelijkbaar met de zaag met het rechte zaagblad, maar heeft een aantal voordelen. Ten eerste is dit zaagblad een stukje langer, dus elke trekbeweging geeft je iets meer zaagtijd. De langere handgreep zorgt er ook voor dat de druk van je zaagsneden iets intensiever zullen zijn, en dus ook sneller. Het nadeel hiervan is dat de snede wellicht iets minder precies zal zijn. Ook zal het moeilijker zijn korte en ondiepere sneden te maken. De kromming van het blad zorgt voor constante druk en zorgt ervoor dat je altijd contact blijft houden met de tak of stam die je doorzaagt. Dit blad is ook perfect voor moeilijk te bereiken takken of voor sneden die hoog gemaakt moeten worden, een beweging die je arm snel zal vermoeien.

Opstelling in twee posities

Bijna alle Silky zagen bevatten twee vergrendelinstellingen. Door met je duim op de verende zaagbladvergrendeling te drukken kan je de stand van het zaagblad aanpassen. Zo kun je de zaag gebruiken voor takken of stammen die zich laag bij de grond bevinden zonder dat je knokkels over de grond schrapen. Ik heb deze functie nog nooit hoeven te gebruiken maar ik kan me voorstellen hoe dit voor sommige gebruikers een nuttige functie kan zijn.

Samenvatting van de Silky zagen

Voordelen

• Verwisselbare zaagbladen
• Comfortabel en ergonomisch ontwerp voor langdurig gebruik
• Schoon en precies snijvermogen
• Zeer compact design
• Het wisselen van de messen is snel en eenvoudig

Nadelen

• De vervangende zaagbladen zijn prijzig
• Het kost wat tijd om aan de techniek te wennen
• Het is niet geschikt voor zeer grote stammen.

Agawa Canyon Boreal 21

Aan de andere kant van de medaille hebben we een heel ander type zaag. Agawa Canyon, gevestigd in Canada, is een klein bedrijf dat uitzonderlijk klein gereedschap produceert: de Boreal 21 zaag. Geprobeerd en getest door een aantal van de grootste namen binnen de bushcraft wereld, heeft het zichzelf bewezen als een betrouwbaar en stevig gereedschap. Zelfs in de ijskoude temperaturen van Noord-Amerika en Canada. Echter, hoe verhoudt deze zaag zich tot de Silky?

Van alle markten thuis

De Boreal kan beschouwd worden als een all-round zaag. Of je nu een jager, backpacker of bushcrafter bent, de Boreal zal altijd in staat zijn de klus voor je te klaren. Ik zal hier snel meer uitleg over geven.

Het aluminium frame is stevig en robuust, en het totale design heeft een ‘no-nonsense’, constructie. De Silky zaag voelt als een ‘Japans’ product, maar de Boreal 21 voelt ook wel degelijk als een Canadees product, gemaakt door mensen die dit type gereedschap zelf ook dagelijks gebruiken. Ontworpen om te werken als één geheel, ontvouwt de zaag zich in enkele seconden. Er zijn geen onderdelen die los kunnen laten of waarmee je in de knoop kunt komen. De lock aan de achterkant is gemaakt van glasvezelversterkt nylon en zorgt voor een perfecte spanning op het zaagblad, zelfs bij het maken van zijdelingse sneden.

Opvouwbaar en (enigszins) compact

Als het gaat om compactheid is de Boreal vergelijkbaar met de Silky, in zoverre dat de schede of hoes voor de zaag ook functioneert als het handvat. Zo ontstaat er een op zichzelf staand systeem dat geen onderdelen bevat die je kunt weghalen. Toegegeven, de Silky komt met een plastic schede dat bevestigd kan worden aan je riem. Toch vind ik de zaag toegankelijker als hij volledig opgevouwen en opgeborgen in je tas zit.

Agawa geeft aan dat de Boreal compact en licht is, maar persoonlijk vind ik dat een beetje overdreven. Ja, de zaag is compact, maar zo compact als een 54 cm beugelzaag kan zijn. Dat gezegd hebbende: deze zaag is uitzonderlijk goed gebouwd is, zal gemakkelijk in je rugzak passen en zal je bijstaan wanneer je dat nodig hebt. De constructie van de Boreal 21 zorgt er ook voor dat je gemakkelijk door dikke stammen kunt zagen zonder dat je de zaag hoeft te draaien. Een beugelzaag heeft zijn beperkingen in de zin dat deze alleen zo diep kan zagen als het frame hoog is. De Boreal 21 geeft je net zoveel, en misschien zelfs wel meer speling dan je gewend bent van wellicht een andere beugelzaag.

Het juiste zaagblad voor de juiste klus

Het mooie aan een beugelzaag is dat je het kunt ‘upgraden’ met het juiste zaagblad. Zo kun je het zaagblad gebruiken wat perfect past bij jou doeleinden. Agawa Canyon heeft 4 verschillende zaagbladen op voorraad in hun webshop, maar eerlijk gezegd zal elke 54 cm beugelzaag passen in de Boreal. De standaard zaagbladen voor vers hout, maar ook die voor droog hout zijn overal te vinden. De Agawa Canyon-versies worden gemaakt in Zweden. Het lijkt er dus op dat het merkloze Baco-beugelzaagbladen zijn, het type dat je in elke goede ijzerhandel kunt aanschaffen.

De andere twee beschikbare zaagbladen zijn het jagerszaagblad, en het Sidney Rancher-zaagblad. De Rancher is een op maat gemaakt zaagblad en geliefd door degenen die op zoek zijn naar een extreem agressief mes dat lang meegaat. De lange, scherpe randen in een uniek patroon van lange tanden zorgen ervoor dat het zaagblad snel door het hout heen zaagt. Dit is wellicht een zaagblad dat van pas komt in koudere klimaten, waar de bomen bevroren zijn. Dit type hout heeft simpelweg een wat ‘agressiever’ zaagblad nodig om er goed doorheen te komen. Het zaagblad is ook voorzien van geharde vertanding en heeft een duw/trekkende werking.

Het vervangen van het blad is relatief eenvoudig, er hoeft niet veel te worden losgeschroefd. De onderdelen zijn echter wel klein en kun je daardoor gemakkelijk kwijtraken als je er niet goed op let.

Samenvatting van de Boreal 21

Voordelen

• Het vervangen van het zaagblad is goedkoop, zeker omdat de ijzerhandel deze ook verkoopt.
• Opvouwbaar en compact.
• Stevige constructie, dit gereedschap zal niet snel breken.
• Uiterst flexibel en kan voor veel zaken gebruikt worden.
• Kan gebruikt worden voor grote stukken hout.

Nadelen

• Heeft niet de finesse van de Silky
• Niet geschikt voor ingewikkelde houtbewerking zoals voor het bouwen van onderdak
• Ondanks dat het een compacte zaag is, kan hij nog groots aanvoelen in je tas.
• Minder geschikt voor langdurig gebruik.

Waar ga je voor?

Zoals je misschien wel hebt ontdekt is er veel om uit te kiezen en eigenlijk is er geen beter gereedschap dan de tool die aan jou wensen voldoet. Zoek je een zaag voor grote stammen voor het vuur in de wintermaanden, of voor de jacht? Dan is een beugelzaag misschien de beste tool voor jou behoeften. Als je vaak op pad bent en op zoek bent naar lichtgewicht snijgereedschap voor het maken van kampeermeubels, jacht en/of visvallen, of zelfs kookgerei, dan is de Silky een betere optie. Ik gebruik beide zagen al jaren en ik denk dat het moeilijk zal zijn iets te vinden dat deze opties kan vervangen. Mits goed gebruikt, is een zaag een van de krachtigste gereedschappen die je als houthakker kunt gebruiken.

Lees meer over wat Padraig zoal doet op zijn website: www.padraig.me, en je kan hem ook volgen op instagram: @padraigcroke!

Bedankt Padraig, voor deze toffe review!