Wat is damaststaal?

Vraag aan Knivesandtools:

Tegenwoordig zie je weer veel messen met een lemmet van damaststaal. Wat is nu precies damaststaal en heeft het een toegevoegde waarde?

Antwoord van Knivesandtools

Damaststaal wordt ook wel damast, gedamasceerd staal, damascusstaal of gevouwen staal genoemd. Heel beknopt: bij damaststaal wordt er een groot aantal lagen, verschillende staalsoorten op elkaar gesmeed. Hierna wordt het staal bewerkt waardoor die lagen zichtbaar worden.

Het verleden van damaststaal

In het verleden werd en stuk ruw staal uitgesmeed tot een langer stuk. Dit werd dubbel gevouwen en weer op elkaar gesmeed. Door dit meerdere keren te herhalen, verkreeg men een stuk staal dat uit honderden, soms wel duizenden lagen bestaat. Tijdens het maken van damaststaal werd het staal in een vuur verhit. Het staal nam dan koolstof uit de kolen op. Door het telkens weer te vouwen, werd de koolstof door het hele staal verspreid. De koolstof maakte het mogelijk om het staal te harden en het zorgt voor een fijnere korrelstructuur. Hierdoor kan koolstofstaal fijner geslepen worden. De messen en zwaarden die uit dit staal gemaakt werden, braken en vouwden veel minder snel.

De reden dat het damaststaal zo vaak gevouwen werd, is dat het staal gehard en verfijnd moest worden. De oneffenheden van het staal werden er op deze manier uit gehaald. Dat het staal koolstof opnam en hierdoor beter werd, is per ongeluk ontdekt tijdens het proces.

Damaststaal in het heden

Tegenwoordig is het proces van vroeger niet meer nodig om hoogwaardig staal te maken. Dit komt doordat legeringen die tegenwoordig uit staalfabrieken komen, veelal een stuk beter zijn dan het ouderwetse damascus. Er wordt gezegd dat de originele wijze van het damaststaal smeden in de 19e eeuw verloren is gegaan, maar dit is niet waar. Wel is het maken van damaststaal een kunstvorm geworden. Meestal worden twee of meer verschillende staalsoorten gebruikt, bijvoorbeeld staalsoorten met een verschillend koolstofgehalte.

Het damaststaal bestaat uit complexe vormen. Dit is te zien in de afbeeldingen van de messen op deze pagina. Als een lemmet van damaststaal klaar is, wordt het vaak chemisch of mechanisch bewerkt. Hierdoor worden de lagen beter zichtbaar. Het lemmet wordt dan bijvoorbeeld in een bad chemicaliën gehouden.

Vaak wordt er bij industrieel gemaakt damast voor gekozen om een hoogwaardige normale staalsoort zoals VG10 of 3G tussen twee lagen fabrieksmatig gemaakt damaststaal te smeden. Het damast heeft dan enkel nog een sierfunctie want het staal dat de snijkant vormt bestaat uit één enkele laag monostaal.

Herkomst van ‘damast’

Als je het woord ‘damaststaal’ hoort, leg je misschien direct wel de link naar de Syrische stad Damascus. Dit is een logische link, gezien de namen best op elkaar lijken. Dat deze staalsoort vernoemd is naar deze stad, is de meest geaccepteerde theorie. Damast is namelijk een weeftechniek die gebruikt werd op zijden stoffen. Deze stoffen kwamen uit Damascus en hadden, net zoals het damaststaal, unieke patronen.

Daarnaast betekent het woord ‘damas’ in het Arabisch ‘gewaterd’. Als je naar een lemmet van damaststaal kijkt, zie je dat deze vloeiende en waterachtige patronen heeft. Hier kan de naam tevens vandaan komen. Het is dus niet met 100% zekerheid te zeggen waar de naam vandaan komt.

Industrieel damast

Naast het zeer kostbare damaststaal dat kleinschalig gemaakt wordt, veelal door zeer kundige 'kunstenaars', wordt er ook industrieel damast gemaakt. Dit is het damaststaal dat meestal voor keukenmessen gebruikt wordt en veelal nog betaalbaar is. Keukenmessen van 'echt' damaststaal kosten vele honderden euro's.

Is damaststaal beter dan normaal staal?

Ondanks dat damaststaal vele malen duurder is dan normaal staal, is dat eigenlijk vooral door het proces wat nodig is om dit staal te verkrijgen. Veel mensen denken dat damaststaal beter is, maar dit is eigenlijk nooit het geval. Het gaat vooral om het uiterlijk, aangezien ieder mes uniek is door het patroon van het damaststaal.

Damasteel of Damaststaal?

Is damaststaal hetzelfde als Damasteel? Dat is een simpel antwoord: nee. Damasteel is namelijk een fabrikant van damaststaal. Dit is de enige commerciële fabrikant van damaststaal, waarbij het damaststaal gemaakt wordt van twee poederstaalsoorten. Hiermee zorgen zij voor een combi van optimale prestaties met beeldschone looks. Damasteel wordt vaak verward met damaststaal, maar het is toch echt wat anders.

Aanbod damastmessen op knivesandtools

Uiteraard hebben wij bij knivesandtools verschillende messen die gemaakt zijn van damaststaal. Dit zijn niet enkel keukenmessen, maar ook zakmessen. Messen van damaststaal stralen stijl, kwaliteit en smaak uit. Veel zakmessen zijn limited editions of sprint runs en hierdoor zeer collectable. Woorden kunnen echter nauwelijks beschrijven hoe mooi de damast messen in onze collectie zijn. Kijk daarom hier voor alle damast zakmessen en hier voor alle damast keukenmessen!