Wat betekent die melding over kankerverwekkende stoffen op de verpakking van mijn mes?

Op sommige verpakkingen van Amerikaanse merken kom je verontrustende waarschuwingen tegen. Stickers die je attent maken op de aanwezigheid van kankerverwekkende stoffen bijvoorbeeld. Maar wat betekent deze ‘Proposition 65’-melding nu eigenlijk echt?

Amerikanen zijn er dol op: waarschuwingen en disclaimers. Op sommige verpakkingen van messen kom je dan ook waarschuwingen tegen die op zijn zachtst gezegd alarmerend zijn. Een van de meest expliciete waarschuwingen is deze:

WARNING: This product contains chemicals known to the State of California to cause cancer and birth defects or other reproductive harm.

Vrij vertaald:

WAARSCHUWING: Dit product bevat chemicaliën waarvan bij de staat Californië bekend is dat ze kanker, afwijkingen bij de geboorte en schade bij de voortplanting veroorzaken.

Dat is nogal een statement. En je vindt het op veel verpakkingen bij grote merken terug. Op iedere verpakking van Buck Knives kun je deze tekst lezen. Ook ESEE Knives vermeldt deze onheilspellende mededeling op haar verpakkingen. Niet de minsten. Maar wat betekent het nu echt? Zijn deze messen, naast hun scherpe snede, ook op chemisch niveau levensgevaarlijk?

California Proposition 65

Nee, gelukkig niet. Bovenstaande melding is het resultaat van California Proposition 65. Een wet uit 1986 die formeel de naam The Safe Drinking Water and Toxic Enforcement Act of 1986 draagt. In deze wet staat dat fabrikanten die een product of chemisch element van een door de staat bepaalde lijst in hun productieproces gebruiken, de melding op de verpakking moeten zetten.

Om welke stoffen gaat het?

De lijst met chemicaliën waarvoor je een sticker op de verpakking aantreft is lang. Heel lang. Op het moment van schrijven staan er zelfs meer dan 800 middelen op. Van chloor en chloorgerelateerde stoffen tot cocaïne en alcohol. Strikt genomen zijn dat namelijk stoffen waarbij je een kans van minimaal 1 op 100.000 hebt om dergelijke problemen te krijgen na blootstelling. Hoe groot die blootstelling dan is en op welke manier wordt overigens nergens vermeld.

Waarom staat de melding op de verpakking van mijn mes?

Met een lijst die zo lang is, en ook nog eens ieder jaar herzien wordt, wordt de kans wel erg groot dat er ergens iets van een element gebruikt wordt dat (indirect) op de lijst staat. Zo is het gebruik van messing al genoeg voor een Proposition 65-sticker. In messing zit namelijk een minieme, verwaarloosbare, hoeveelheid lood. En dat staat op de lijst. Dus krijgt een mes met een messing bolster een sticker. Of denk aan het grondig ontvetten van een mes met industriële alcohol voor er gelijmd wordt: sticker. Een handgreepmateriaal waar phenolen in zitten: sticker. Sommige smeermiddelen: sticker.

Hierdoor nemen veel bedrijven die producten maken die wel eens in Californië terecht zouden kunnen komen het zekere voor het onzekere en voorzien ze hun verpakkingen van deze angstaanjagende tekst. Better be safe than sorry.

Je begrijpt misschien dus wel dat je deze stickers in de Verenigde Staten op veel meer producten tegenkomt. Van koptelefoons tot koffiemokken en van koelkasten tot tattoos. En lang niet altijd betekent zo'n melding op een product dus dat er ook daadwerkelijk gevaar dreigt.

Is die wet dan onzin?

Veel criticasters zijn van mening dat de wet haar doel voorbijgeschoten is. Dat betekent echter niet dat de wet onzin is. De middelen waarover we het hebben zijn in mindere of meerdere mate inderdaad schadelijk. Echter is het ook veilig te stellen dat dit risico bij de messen die wij verkopen te verwaarlozen is. Zolang je de messing bolsters niet van je mes af eet, en je het mes even afwast voor je hem gebruikt kan je weinig gebeuren. Anders zou de verkoop van dit soort producten wel helemaal verboden zijn en niet alleen zijn voorzien van een onheilspellende tekst.