Moet een zakmes inlopen?

Je hebt net een splinternieuw zakmes binnen. Wat een fijn gevoel! Maar hoe kan het dat hij niet zo soepel loopt? Dat heeft bijna altijd met het inlopen te maken. Wij leggen uit waarom en hoe je hem zo soepel mogelijk laat lopen.

Hoe kan het dat een zakmes niet direct soepel loopt?

Daarvoor moeten we kijken naar wat een zakmes eigenlijk is. Het is namelijk een werktuig, samengesteld uit verschillende onderdelen. Er zijn greepdelen, washers of kogellagers en een lemmet. Die onderdelen zitten tegen elkaar geschroefd of geklemd.

Nu wordt er altijd wel olie of vet aangebracht om de soepele loop een handje te helpen, maar dat is niet genoeg. De verschillende onderdelen moeten namelijk ook gewoon een beetje aan elkaar wennen. Net als bij een nieuwe auto of een nieuw paar schoenen.

Inslijten is eigenlijk een soort polijsten

De verschillende onderdelen hebben allemaal hun eigen oppervlakteafwerking. Dat kan een coating zijn, een satinering, etsing, stonewash of een natuurlijk oppervlak. Als er twee van die onderdelen tegen elkaar bewegen voel je de weerstand die wordt veroorzaakt door die oppervlakteafwerking.

Bij een framelock, linerlock of compressionlock voel je zo het detentkogeltje over het lemmet glijden. Als een lemmet gesatineerd is zijn er allemaal minieme krasjes in dezelfde richting. Wanneer de detentkogel daar overheen glijdt raakt hij ieder krasje. Doe je dit vaak genoeg? Dan slijt er vanzelf een mooi paadje in het lemmet waardoor hij uiteindelijk soepel loopt. Hetzelfde geldt voor een lemmet met een coating. Die coating is bijna altijd mat, wat voor relatief veel weerstand zorgt. Laat hem een poosje inlopen en hij loopt als een zonnetje.

De veer van een backlock of slipjoint loopt tijdens het openen en sluiten permanent tegen de rug van het lemmet aan. Als dit oppervlak net niet perfect gepolijst is voel je iedere imperfectie. In het begin althans. Na een paar weken gebruik loopt ook zo’n mes prima.

Hetzelfde geldt voor de washers of kogellagers. Ook die moeten aan het lemmet wennen, en vice versa. Dan is er niks mis met het mes, hij moet alleen de kans krijgen om een beetje te settelen. In het Engels noemt men het de ‘break-in period’.

Ieder mes is uniek

Misschien heb je ooit eens een soortgelijk mes vastgehad dat extreem soepel liep. Misschien was dat mes al perfect ingelopen. Misschien was het een gelukje. Uiteindelijk is ieder mes, hoeveel het ook op een soortgelijk model lijkt, uniek. En dat betekent dat niet ieder mes exact hetzelfde zal lopen.

Het heeft weinig met kwaliteit te maken

Zelfs prijzige messen als die van Chris Reeve Knives of Medford Knives hebben hun tijd nodig. Het is dus absoluut geen kwestie van een gebrek aan kwaliteit of afwerking. Je zou zelfs kunnen stellen dat het prettiger is om een mes te hebben wat na even inlopen beter loopt, dan een mes dat direct perfect loopt, maar na het inslijten juist speling of een mindere loop ontwikkelt.

Tips voor het inlopen van een zakmes

De beste tip voor het soepel laten worden van een zakmes is om hem gewoon te gebruiken. Door hem tijdens gebruik te openen en te sluiten kunnen de onderdelen aan elkaar wennen en slijten ze op elkaar in.

Je hebt echt geen extra olie nodig, en je hoeft ook niet aan de pivot (scharnierschroef) te draaien. De eerste periode niet in ieder geval. Het mes wordt in de fabriek geassembleerd en afgesteld, geef het mes een poosje de kans om zo in te lopen. Meer olie betekent echt niet altijd dat het mes beter loopt. Soms zelfs juist het tegenovergestelde: meer olie trekt meer stof aan. En soms zorgt de combinatie van twee soorten olie of vet juist voor een vreemd, plakkend effect. Precies wat je niet wilt.

Als laatste: geduld is een schone zaak. Het komt goed, echt waar. Geen haast. Laat het mes zijn ding doen.