Hoe gebruik je een aanzetstaal?
Een aanzetstaal gebruik je om een mes dat in goede conditie verkeert lang scherp te houden. Een aanzetstaal is een stalen staaf met ongeveer dezelfde hardheid als het staal van je mes. Haal een keukenmes per zijde 5 a 10 keer over het aanzetstaal. Dit is doorgaans al voldoende om je keukenmes weer snijklaar te maken!
Kun je een mes slijpen met een aanzetstaal?
Een mes aanzetten en een mes slijpen zijn twee verschillende dingen. Met een aanzetstaal verwijder je geen materiaal, maar zorg je ervoor dat de snede van je scherpe mes mooi recht blijft. Hiermee voorkom je dat je mes snel bot wordt en zo stel je dus ook de grote slijpbeurt uit. Doordat het aanzetstaal geen materiaal af neemt, slijt je mes niet. Voor het beste resultaat gebruik je een aanzetstaal daarom regelmatig. Het liefst telkens even voor of na het gebruik van je keukenmes. Is je mes echt bot? Dan krijg je hem helaas niet weer scherp met een aanzetstaal. Gebruik daarvoor een slijpstaaf van keramiek of diamant.
In de onderstaande video laten we het verschil tussen een slijpstaaf en aanzetstaal zien en krijg je een beeld bij het gebruik van deze slijpproducten.
Hoe gebruik je een aanzetstaal:
1. Het vinden van de juiste hoek
Belangrijk bij het gebruik van een aanzetstaal is het vinden van de juiste hoek tussen het mes en het aanzetstaal. Keukenmessen hebben meestal een totale slijphoek van tussen 30 en 40 graden. Meestal benoemt de leverancier echter de slijphoek van één snijkant. Zo heeft een Duits keukenmes met een slijphoek van 20 graden, een totale slijphoek van 40 graden.
Voor slijphoeken geldt: hoe kleiner de hoek, hoe scherper het mes is. Echter, helaas is een mes met een kleine snijhoek ook kwetsbaarder. Japanse-keukenmessen hebben bijvoorbeeld een totale slijphoek van zo'n 15 graden waardoor ze vlijmscherp, maar ook kwetsbaar zijn.
Het is belangrijk om de juiste hoek tijdens het gebruik van een aanzetstaal in stand te houden. Maar exact dezelfde slijphoek aanhouden is vrijwel onmogelijk tijdens het slijpen vanuit de hand. Lees hier meer over de zin en onzin van slijphoeken. Houdt het mes enigszins in de juiste slijphoek op het aanzetstaal en je merkt vanzelf dat het aanzetstaal zijn werk doet. Houdt er wel rekening mee dat als je de hoek veel te groot maakt, je de snijkant kan beschadigen waardoor het mes bot wordt. Als de hoek veel te klein is, heeft het gebruik van een aanzetstaal geen effect en kunnen er krassen op het lemmet ontstaan.
2. De juiste hoek in stand houden
Het bovenstaande verhaal lijkt misschien wel ingewikkeld, maar laat het je er niet door ontmoedigen. Het vinden en in stand houden van de juiste hoek tussen het mes en het aanzetstaal is meer een kwestie van gevoel dan van wiskundig inzicht.
Om dit gevoel te krijgen kun je het beste oefenen op een oud of goedkoop mes, voordat je het op je nieuwe, kostbare koksmes uitprobeert.
3. De beweging
De methode met de punt van het aanzetstaal op het aanrecht, is een veilige manier om een aanzetstaal te gebruiken. De meeste koks houden hun aanzetstaal echter gewoon rechtop omdat dit met wat oefenen makkelijker en sneller werkt.
De beste manier om de beweging te omschrijven is om te proberen een dun plakje van het aanzetstaal af te snijden. Gebruik hierbij slechts lichte druk.
Hoe vaak moet je een aanzetstaal gebruiken?
Gebruik een aanzetstaal regelmatig. Het liefst telkens voor of na het gebruik van je keukenmes. Haal het keukenmes per zijde 5 a 10 keer over het aanzetstaal. Dit zou voldoende moeten zijn om je keukenmes weer snijklaar te maken. Op voorwaarde natuurlijk dat het nog wel scherp is, anders moet je het mes toch eerst even slijpen op een slijpsteen, slijpstaaf of ander slijpproduct.
