Chris Reeve: ontwerper en maker van de legendarische Sebenza

Chris Reeve is een van de meest legendarische namen in de messenwereld. Sinds de jaren 80 is hij een echte trendsetter. Innovaties van zijn hand kom je tegenwoordig tegen bij bijna alle zakmesmerken.

Wanneer je de hele ontwerp- en fabricagecarrière van Chris Reeve in één woord omschrijft is dat precisie. Er zijn vrijwel geen messenfabrikanten te vinden die zo precies werken als Chris Reeve Knives. Zo huurde Reeve ooit een ingenieur in die eerder voor Boeing had gewerkt. Hij verklaarde Reeve voor gek omdat hij nauwere toleranties hanteert voor zijn messen, dan Boeing voor de bouw van vliegtuigen.

De enige echte Chris Reeve Sebenza

Het meest bekende Chris Reeve-ontwerp is de legendarische Sebenza. De naam Sebenza betekent werk. Hoewel het voor veel mensen even slikken is wanneer ze een mes uit deze prijsklasse daadwerkelijk gebruiken, is de Sebenza wel degelijk ontworpen om goed bruikbaar te zijn. De materialen, vormen, toleranties en het technische vernuft: de Sebenza is uniek in zijn klasse. Misschien wel het meest gekopieerde en nagemaakte zakmes ooit.

De Sebenza 21 Pivot Bushing

Uniek aan de Sebenza 21 is de constructie van de pivot (het scharnierpunt). Kortgezegd komt het er op neer dat het mes gegarandeerd spelingsvrij en gecentreerd is, terwijl hij altijd goed en soepel loopt. Iets uitgebreider: dit komt doordat Chris Reeve de afstand tussen de twee greepdelen (het frame) laat bepalen door een stalen busje. Dit busje is exact even lang als de dikte van het lemmet en de washers samen (plus een minieme tolerantie voor smeermiddel ed.).

Hierdoor kun je de pivot half losdraaien en nog blijft het lemmet netjes in het midden, zonder noemenswaardige speling. Een groot contrast met “normale” zakmessen waarvan je de pivot precies moet stellen om het mes lekker te laten centreren.

Je vraagt je dan misschien wel af waarom niet meer fabrikanten deze oplossing gebruiken. Dat zit zo: het is ontzettend arbeidsintensief om een zakmes met zo’n bushing af te stellen. Op de assemblageafdeling van Chris Reeve Knives draaien zijn medewerkers de hele dag washers over een stuk fijn schuurlinnen. Hiermee tunen ze de dikte van de fosforbronzen washers tot het mes perfect loopt.

Chris Reeve Mnandi, Inkosi, Green Beret, etc...

Reeve's succes bij het grote publiek begon met de Sebenza. Maar daar stopte het niet! Hierna heeft hij nog tal van verschillende zakmessen en vaststaande messen uitgebracht. Zo ontwierp hij het Mnandi-herenmes. Een zeer stijlvol en compact mesje, ingelegd met superdeluxe materialen.

Als opvolger van de succesvolle Sebenza 21 kwam Reeve uit met de Sebenza 25. Inmiddels is de evolutie nog een stap verder en hebben we de Inkosi-serie gekregen. Technisch gezien nog verder doorontwikkeld. Zo zijn de gebruikte washers gigantisch en is de constructie van de stop-pin fenomenaal.

Ook het type waarmee hij ooit begonnen is raakte hij niet uit het oog. De vaststaande messen zijn zondermeer fantastisch. Samenwerkingen met specialistische gebruikers (denk aan militairen) en ontwerper Bill Harsey leidden tot fantastische messen als de Green Beret en de Professional Soldier. Onze persoonlijke lieveling blijft echter toch de Nyala. Een fantastisch jachtmes met een prachtige handgreep.

De uitvinder van de framelock

Een van de meest beroemde uitvindingen van Chris Reeve moet wel de framelock zijn. Of zoals hij het zelf ooit noemde: de Reeve Integral Lock (RIL). Waar in de jaren ’80 messen met een linerlock in opkomst waren, verbeterde Reeve dit mechanisme. In plaats van een dun plaatje staal of titanium gebruikte hij de volledige dikte van één kant van het frame. Het resultaat is een nog stevigere vergrendeling met een nog groter contactvlak. Niet alleen sterker door het dikkere materiaal, maar ook doordat de hand van de gebruiker een rol speelt. Door het mes in je hand te houden druk je namelijk de vergrendeling nog beter op zijn plaats. De framelock zie je tegenwoordig bij bijna iedere zakmesfabrikant terug. Maar de nauwkeurigheid en pasvorm waarmee Reeve hem maakt wordt zelden geëvenaard.

De framelock zie je tegenwoordig bij bijna iedere zakmesfabrikant terug. Maar de nauwkeurigheid en pasvorm waarmee Reeve hem maakt wordt zelden geëvenaard.

Een van de kenmerken van een door Chris Reeve gemaakte framelock is de late lock-up. Bij mindere merken betekent een late lock-up dat de vergrendeling aan het eind van zijn levensduur is. Bij Chris Reeve is het standaard: een groot contactvlak en geen ruimte meer om verder te “schuiven”. Dat hoeft dan ook niet. Reeve maakt de framelock zo perfect dat hij zelfs na jaren een perfect lock-up geeft. Een Sebenza of Inkosi met een vroege lock-up is zeldzamer dan een met een late lock-up. Absoluut geen nadeel dus, maar een kenmerk van kwaliteit.

Al die andere innovaties

In zijn meer dan dertig jaar als fulltime messenmaker heeft Chris Reeve nog veel meer dingen bedacht. Zo is hij degene die een mes uit één stuk staal met een holle handgreep heeft bedacht. Hij heeft bedacht dat je bij een framelock de keramische detentkogel ook op de hoek van de lockbar kunt persen voor extra duurzaamheid. Hij heeft samen met Crucible gewerkt aan de ontwikkeling van de staalsoorten CPM S30V en CPM S35VN. Hij is de eerste die bedacht dat het handig is om fosforbronzen washers te perforeren om daarmee wrijving te verminderen en smeermiddel op te slaan. Daarnaast heeft hij nog een aantal vergrendelingen op zijn naam staan en wordt hij genoemd als een van de eersten die een lemmet een _stonewashed_afwerking gaf.

De jonge jaren van Chris Reeve

Chris Reeve werd op 4 december 1953 geboren in Durban, Zuid Afrika. Hij leert voor werktuigbouwkundige. In zijn vrije tijd mag hij graag motorracen. Hierbij is hij een van de weinige coureurs die niet door een fabriek wordt gesponsord. Hij maakt daarom veel onderdelen en gereedschappen zelf. De vindingrijkheid zat er toen al in.

Als Reeve midden jaren ’70 opgeroepen wordt om in militaire dienst te gaan mist één belangrijk onderdeel in de standaarduitrusting: een mes. Door zijn beperkte budget besluit hij er dan maar zelf één te maken. Een mooi mes met een houten handgreep. Prima in het vochtigere Durban, iets minder geschikt voor de woestijn bij de grens van Mozambique. Binnen enkele dagen barst het hout al. Dat kun je natuurlijk niet gebruiken als militair.

Als echte sleutelaar begint hij meteen na te denken en te schetsen. Het resultaat is een mes waarbij het lemmet en de handgreep uit één stuk staal zijn gehaald. Met ook nog eens een holle handgreep. Hierin kun je dan mooi een survivalpakketje kwijt. Geen last meer van verschillen in warmte en luchtvochtigheid.

Uiteindelijk levert Reeve begin jaren ’80 de eerste One Piece-messen af. Volledig custom, met de hand gemaakt. Van productie is nog geen sprake. Al snel begint de vraag te lopen en in januari 1984 begint hij als fulltime messenmaker.

In 1987 presenteert Reeve de eerste voorloper van de Sebenza. Dit mes wordt bekroond met de award “Best folding knife” door de Knifemakers Guild South Africa. De eerste van een reeks aan awards die zouden volgen.

Chris Reeve bouwt de hierop volgende jaren samen met zijn vrouw Anne aan hun bedrijf. In 1989 besluiten ze dat hun bedrijf in de Verenigde Staten meer toekomst heeft. Ze emigreren vanuit Zuid-Afrika naar Boise, Idaho in de Verenigde Staten.

Hier ontwerpt en bouwt Chris Reeve verder aan zijn feilloze reputatie. De keren dat hij de prestigieuze Manufacturing Quality Award won zijn niet meer op één hand te tellen. Hij ontwerpt nieuwe messen. Solo, maar ook samen met ontwerpers als Grant & Gavin Hawk en William (Bill) Harsey. Voor messenliefhebbers en messenmakers zijn de messen van Chris Reeve nog altijd de maatstaf voor topniveau.