Korrelgroottes: micron, JIS of FEPA?

Micron, JIS, FEPA-F, FEPA-P… Begrijp jij het nog? Allen staan ze voor de korrelgrootte van slijpstenen. Belangrijke begrippen dus, want deze korrelgrootte bepaalt hoe grof of fijn jouw slijpsteen is. Grotere korrels betekenen een grovere steen die meer materiaal wegneemt. Kleinere korrels staan vanzelfsprekend voor het tegenovergestelde.

Deze korrelgrootte kan dus op verschillende manieren aangeduid worden. Hierdoor kan het lastig zijn te bepalen hoe fijn of grof een bepaalde slijpsteen nu precies is. De ene leverancier kiest namelijk voor het aangeven van de absolute korrelgrootte in microns, een ander hanteert de Europese standaardmaten en weer een ander geeft de voorkeur aan de Japanse variant. We snappen dat je bij het kiezen van een geschikte slijpsteen dan soms ook door de bomen het bos niet meer kunt zien!

Micron, JIS of FEPA?

Van belang is te begrijpen dat de grootte van slijpkorrels kan worden uitgedrukt in absolute groottes en gestandaardiseerde groottes. De absolute grootte van een korrel is een zogenaamde ‘ratio-variabele’: een meetbaar getal, waarbij een 0-waarde afwezigheid van de variabele betekent. Voor het bepalen van de grootte van slijpkorrels wordt gebruikgemaakt van microns. Een micron is een duizendste van een millimeter en met het blote oog dus niet waar te nemen. Essentieel voor een ratio- (of interval-)variabele is dat een verdubbeling van de waarde (bijvoorbeeld van één naar twee micron) in de praktijk ook inhoudt dat deze korrel tweemaal zo groot wordt.

Gestandaardiseerde groottes zijn daarentegen nominale variabelen. Dit houdt in dat het getal waarin een grootte wordt uitgedrukt geen meeteenheid heeft, maar slechts een benaming is. Vandaar ook de naam ‘nominale variabele’, van het Latijnse nomen (= naam). Dergelijke variabelen hebben geen absoluut nulpunt en zijn niet meetbaar. Een gestandaardiseerde korrel 16.000 is dan ook niet per definitie tweemaal zo groot als een korrel 8.000.

Europese en Japanse standaardmaten

Er zijn meerdere standaardvarianten voor korrelgroottes. Officieel erkend zijn de Europese FEPA (Federation of European Producers of Abrasives) en de in Japan gehanteerde JIS (Japanese Industrial Standards). Binnen de FEPA-maten zijn bovendien FEPA-P en FEPA-F te onderscheiden. De P-variant staat voor de korrelgrootte van schuurpapier en FEPA-F wordt gebruikt om de korrelgrootte van slijpstenen aan te geven. Deze is dus het meest relevant voor ons.

Daar vele slijpstenen uit Japan afkomstig zijn, is de JIS een nog steeds veelgebruikte manier om de ‘grit’ van wetstenen te bepalen. Echter, zelfs Japanse leveranciers beginnen met het weergeven van de Europese variant. Dit maakt het vaak lastig om slijpstenen van verschillende producenten te vergelijken, zeker wanneer je beseft dat (met name Amerikaanse) leveranciers ook hun korrelgroottes uitdrukken in absolute microns. Daarom hebben we in de onderstaande tabel de meest gehanteerde maten naast elkaar gezet. Hopelijk helpt het je om je keuze te vergemakkelijken!