Higonokami zakmessen: het traditionele Japanse zakmes sinds 1896

Kenmerken van een Higonokami zakmes

De constructie van een traditionele Higonokami is super simpel. De handgreep bestaat uit één deel, vaak van messing of roestvast staal. Deze is dubbelgevouwen en vormt daarmee de greepschaal. Door deze simpele maar doeltreffende constructie blijft de prijs van een Higonokami vaak vrij laag.

Kenmerkend is dat deze messen niet voorzien zijn van een blokkering. Door middel van de duimsteun (chikiri), en de frictie van de scharnierschroef en de handgreep, blijft het mes in geopende positie tijdens het gebruik. De frictie van de greepschalen zorgt er ook voor dat het mes niet open gaat in gesloten toestand. Dit type zakmes noemen ze een "friction folder". Ook de reversed-tanto-stijl lemmetvorm met zijn spitse punt, is een typisch kenmerk.

Geschiedenis van het Higonokami zakmes

De oorsprong van de Higonokami zit verwoven in de Japanse geschiedenis. Richting het einde van het samoerai-tijdperk verloren de samoerai veel van hun privileges. Waaronder het dragen van een zwaard in de publieke ruimte. Als gevolg daarvan verloren veel smeden hun belangrijkste klanten en gingen ze massaal messen produceren. Veel van deze smeden vestigden zich rond Miki, een streek met veel rivieren en ijzerertszand, en tevens de historische geboorteplaats van de Higonokami.

De naam ‘Higonokami’ is een samentrekking van "Higo no Kami". Dit betekent "heer van Higo" in het Japans. Een eretitel voor samoerai uit de Higo-regio in Japan. In 1899 werd in Miki een messenmakers gilde opgericht die in 1907 de naam "Higonokami" als handelsmerk vastlegde. Alleen leden van het gilde hadden het recht om een Higonokami te produceren. Tijdens het hoogtepunt telde het gilde maar liefst 50 smeden. Van timmerman tot schoolkinderen: iedereen in Japan had vroeger een Higonokami zakmes bij zich.

De Higonokami is uitgegroeid tot een van de bekendste messenontwerpen ooit. En zit diepgeworteld in de messengeschiedenis. Vandaag de dag is het gilde vrijwel helemaal verdwenen. Er is nog maar één originele maker die ze produceert: Mr. Motosuke Nagao. Zijn messen herken je aan de blauwe en gouden kartonnen doosjes. Volgens de traditie mag alleen hij de term Higonokami gebruiken. Desondanks zijn er veel andere merken die deze naam toepassen. Zoals het Japanse Ohta. Deze zijn minstens even kenmerkend!