Zoomkijker - Verrekijker

Net als in de fotografie komen ook bij verrekijkers exemplaren voor met variabele vergrotingsfactoren. De aanduiding voor een zoomkijker is dan bijvoorbeeld 10-30x60 in plaats van bijvoorbeeld 8x42. Er kan dan traploos gevarieerd worden tussen een vergroting van 10 tot 30x.

Toch tref je zoom verrekijkers maar weinig aan, in tegenstelling tot zoomobjectieven in de fotografie. Dit komt doordat een binoculaire verrekijker bestaat uit twee gelijke monoculaire verrekijkers. En dat betekent dat de zoominstelling perfect gesynchroniseerd moet worden om een goed beeld te geven. In de praktijk is het bijna onmogelijk om deze synchronisatie volmaakt te maken. Dit resulteert in twee monoculairen met een net verschillende vergrotingsfactor. Niet iets om vrolijk van te worden.

Collimatieproblemen

Omdat in een zoom verrekijker bewegende lenzen zitten die enige mate van speling hebben (hoe nauw de toleranties ook kunnen zijn) betekent dit dat de uitlijning of collimatie in de praktijk ook niet perfect zal zijn met alle negatieve gevolgen van dien. (Zie 'collimeren'). Het is kortom een optelsom van compromissen en pogingen om het zo goed mogelijk te maken binnen het altijd beperkte budget. Want ook bij dure verrekijkers is het budget beperkt!

Het is ook goed te bedenken dat naast de vergrotingsfactor per definitie de andere eigenschappen van een verrekijker als uittredepupil, schemergetal en de helderheid mee veranderen. Dat op zich is niet zo'n probleem, maar het is wel iets om bij stil te staan.

Zeker zoomkijkers met extreme vergrotingsfactoren worden voornamelijk door de marketingafdelingen van leveranciers in de markt gezet. Voor dagelijks gebruik zijn ze niet geschikt.

Conclusie

Je kan stellen dat de productie van zoom verrekijkers dusdanig gecompliceerd is dat het resultaat altijd overtroffen zal worden door verrekijkers met een vaste vergrotingsfactor. De praktische toepasbaarheid is sowieso al beperkt doordat te sterk vergrotende verrekijkers niet meer hanteerbaar zijn zonder statief. Als het echt nodig is om verschillende vergrotingsfactoren te gebruiken kan je ook kiezen voor verrekijkers met verwisselbare oculairs. Dan combineer je het beste van twee werelden.

Een zoom verrekijker is dus niet iets wat je je beste vrienden zal aanraden!

Naar het verrekijkerwoordenboek